مكانيسم واپس روي – يا واپس راني چيست و چه عملكردي دارد؟ واپس روي يا واپس راني دو مكانيسم دفاعي جداگانه هستند كه گاهي اوقات به اشتباه به جاي هم به كار گرفته مي شوند. اين در حالي است كه واپس راني به معناي همان سركوب است و در اصطلاح تخصصي به آن repression گفته مي شود. در حالي كه واپس روي به معناي بازگشتن به مراحل ابتدايي رشد بوده و به اصطلاح regression اشاره دارد. ما در ادامه اين مقاله توضيحات بيشتري در مورد اين مكانيسم هاي دفاعي ارائه كرده ايم. براي كسب اطلاعات بيشتر در اين زمينه تا انتهاي مطلب همراه ما باشيد.

 منبع: مكانيسم واپس روي – واپس راني

آشنايي با مكانيسم هاي دفاعي

مكانيسم‌هاي دفاعي اولين بار توسط زيگموند فرويد در نظريه روان كاوي مطرح شدند. فرويد معتقد بود كه ناخودآگاه انسان به طور خودكار از او در برابر تنش‌ها و اضطراب‌ها محافظت مي‌كند. براي انجام اين كار ساختاري به نام ايگو استراتژي‌هاي مختلفي را به كار مي‌گيرد كه از جمله مهم‌ترين آن‌ها بايد به مكانيسم‌هاي دفاعي اشاره كرد. اين مكانيسم‌ها در حقيقت هرگونه رفتاري هستند كه از انسان در برابر اميال، خواسته‌ها و احساسات آزاردهنده مراقبت مي‌كنند. آن‌ها در اغلب موارد باعث تغيير در ادراك واقعيت مي‌شوند و اجازه مواجهه مستقيم با موضوعات تنش زا را نمي‌دهند. از جمله مكانيسم‌هاي دفاعي اصلي كه از زمان فرويد تاكنون توسط نظريه پردازان مختلف مطرح شده بايد به واپس روي و واپس راني اشاره كرد.

مكانيسم واپس روي – يا واپس راني؛ آيا اين دو اصطلاح يكي هستند؟

مكانيسم واپس روي- يا واپس راني در حقيقت دو مكانيسم دفاعي مجزا محسوب مي‌شوند. با اين حال به دليل مشابهت اسمي بسياري از افراد آن‌ها را به اشتباه و به جاي هم به كار مي‌برند. اما بايد در نظر بگيريد كه واژه واپس روي ترجمه اصطلاح تخصصي regression  است اما واپس راني به اصطلاح repression  اشاره دارد و معادل همان سركوب است. در ادامه هريك از اين دو مكانيسم را به طور جداگانه تعريف كرده‌ايم.

1. مكانيسم واپس روي

واپس روي نوعي مكانيسم دفاعي است كه طي آن فرد هنگام مواجهه با يك رويداد استرس زا به رفتارهايي روي مي آورد كه به مراحل ابتدايي تر رشد مربوط مي شوند. در واقع اين رفتارها براي فرد، دوران بدون تنش گذشته را يادآوري مي كنند. براي مثال بسياري از افراد هنگامي كه مضطرب يا غمگين مي شوند ترجيح مي دهند به رخت خواب بروند. يا بسياري از كودكان هنگامي كه خواهر يا برادر كوچكشان به دنيا مي آيد در واكنش به از دست دادن جايگاه تك فرزندي رفتارهايي كوچك تر از سن خود را نشان مي دهند و ممكن است بخواهند والدين با آن ها نيز همانند يك نوزاد برخورد كنند. تمامي اين واكنش ها از منظر نظريه روان كاوي به عنوان مكانيسم واپس روي در نظر گرفته مي شوند.

مكانيسم واپس راني

مكانيسم واپس راني نام ديگري است كه متخصصان براي ساز و كار دفاعي سركوب به كار مي برند. در اين مكانيسم فرد تلاش مي كند اميال، خواسته ها و احساسات ناخوشايند خود را از خودآگاه رانده و آن ها را به سمت ناخودآگاه هدايت كند. براي اين كار دائما تلاش مي كند در مواجهه با موضوعات ناخوشايند قرار نگيرد و حتي فكر كردن در مورد آن ها را به زماني ديگر موكول نمايد. اين امر در نهايت باعث مي شود كه تجربيات آسيب زا مورد پردازش خودآگاهي قرار نگيرند. در نتيجه در بسياري از موارد استفاده از واپس راني به نوعي فراموشي تجزيه اي منجر مي شود.

درمان استفاده مفرط از مكانيسم واپس روي – يا واپس راني

بر اساس نظريه فرويد در طول دوران رشد و با تكميل شدن ساختارهاي رواني افراد از دوران كودكي مي آموزند كه از مكانيسم هاي دفاعي استفاده نمايند. اين امر به طور طبيعي از خودآگاه ما در برابر تنش ها و اضطراب هاي شديد محافظت مي كند. با اين حال متخصصان بر اين باورند كه استفاده مكرر و افراطي از اين مكانيسم هاي دفاعي باعث مي شوند كه همانند يك فرد ناپخته عمل كنيد و در معرض انواع آسيب هاي رواني و مشكلات روان رنجوري قرار بگيريد. زيرا انسان ها در اين شرايط مواجهه سالم با موضوعات آزار دهنده را ياد نگرفته و همواره رفتاري دفاعي را از خود نشان مي دهند. در اين موقعيت مراجعه به يك روان شناس و كمك گرفتن از جلسات روان درماني مي تواند تا حد زيادي در بهبودي اوضاع اثرگذار باشند. چرا كه درمانگر به مرور زمان تلاش مي كند روزني به سمت ناخودآگاه فرد ايجاد نمايد و مراجع را از نظر رواني حمايت كند تا توانايي رويارويي با اضطراب هاي دروني و حل و فصل آن ها را در خود پرورش دهد.

براي دريافت مشاوره در زمينه مكانيسم‌هاي دفاعي مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد.

سوالات متداول